Sakramentalne akty ciała

Michał Masłowski (ur. 1944), polonista, teatrolog, antropolog kultury, profesor Sorbony, tłumacz „Dziadów”, znawca i wybitny interpretator dramatu romantycznego („Dzieje bohatera…”, „Gest, symbol i rytuały polskiego teatru romantycznego”), od ponad trzydziestu lat jest także we Francji katolickim diakonem stałym. W najnowszej książce łączy obie sfery swojej działalności, podejmując fascynującą i niezwykle inspirującą próbę przemyślenia i analizy liturgii Kościoła katolickiego jako „aktów ciała” – organicznych działań, symbolicznych gestów i przedstawień o własnej dramaturgii, estetyce i skuteczności. Dzięki swojej rozległej wiedzy z zakresu teologii, antropologii, teatrologii i nie tylko, Michał Masłowski otwiera i przed praktykującymi i przed tymi, którzy są poza Kościołem, głębię i sens „akcji liturgicznych”. „Sakramentalne akty ciała. Szkice z antropologii kulturowej liturgii” to zarazem książka intelektualisty przejętego posoborowym duchem Kościoła otwartego, głos człowieka zatroskanego o świat i ludzkość, i wierzącego w siłę przebaczenia i miłosierdzia. Warto ten głos usłyszeć. W Polsce dzisiejszej może szczególnie. Michał Masłowski dowodzi, że są jeszcze katoliccy intelektualiści, którzy nie marnują swych talentów na polityczną walkę i umacnianie własnych pozycji w rzekomej wojnie kulturowej, ale podchodzący z miłością i troską do realnych problemów bliźnich. Ze Wstępu: By zrozumieć akcję sakramentów, rytuałów i zachowań należy nie tylko zaznajomić się z oficjalną wykładnią teologiczną sformalizowanych gestów, ale i dojść do prawdy – ich prawdy wewnętrznej, tak by móc ją istotnie wcielić. Trzeba też zrozumieć ich uwikłanie w język gestów i zachowań czy intonacji codziennych i odświętnych, antropologicznych, i ich miejsce w cyklu życia, inicjacji i dojrzewania. Czyli odczuć i zrealizować ich siłę performatywną, a nie tylko deklaratywną i konwencjonalną. Tak by stać się aktorem własnego losu – aktor wszak to „działający”. Książka ta rozważa analitycznie w kategoriach antropologii kultury i perfomatyki podstawowe sakramenty życia religijnego – rozumiane zarówno w kategoriach inicjacji: Msza, Chrzest, jak i jako znaczące etapy życia, jak małżeństwo i ceremonia żałobna. Omawiam również działania związane z mistyką, czyli przeżywaniem transcendencji przez kontemplację i medytację, ujęte w kategorii performansu, to znaczy traktowane jako „niedziałające działania” nadające światu ontologiczną trwałość performansu duchowego.