O ekonomii solidarystycznej

Heinrich Pesch (1854-1926), niemiecki jezuita, etyk i ekonomista uważany za czołowego przedstawiciela szkoły solidaryzmu. Do jego najważniejszych dzieł należą Liberalismus, Sozialismus und christliche Gesellschaftsordnung (Liberalizm, socjalizm i chrześcijański porządek społeczny), Ethikund Volkswirtschaft (Etyka a gospodarka narodowa) oraz Lehrbuch der Nationalökonomie (Podręcznik ekonomii narodowej), dzieło uważane za źródło poglądów społecznych i ekonomicznych zawartych w encyklice Quadragesimo anno Piusa XI. O ekonomii solidarystycznej Od niemal dwustu lat debata ekonomiczna zdominowana jest przez dwa opozycyjne kierunki, socjalizm i kapitalizm, łączone z dwoma przeciwstawnymi koncepcjami człowieka i państwa: kolektywizmem i indywidualizmem. Z tej perspektywy wydaje się, że jeśli jest się krytycznym wobec socjalizmu, należy zaakceptować kapitalizm, jeśli zaś odrzuca się kapitalizm – pozostaje jedynie socjalizm. Jednak w ostatnim wieku wielokrotnie pojawiały się próby znalezienia trzeciego rozwiązania, takiego, które łącząc zalety obu systemów byłoby w stanie uniknąć ich wad. Odpowiedzią okazał się solidaryzm. Autorem najbardziej rozległej i wnikliwej koncepcji ekonomii solidarystycznej był Heinrich Pesch. Szukając kompromisu między kolektywizmem i indywidualizmem, starał się opracować system, w którym własność prywatna i wolna konkurencja zostałyby zachowane, jednak państwo nie byłoby sprowadzone do roli „nocnego stróża”, pełniąc funkcję organizacyjną i – w razie potrzeby – wspierając te sektory gospodarki czy warstwy społeczne, które nie radzą sobie na arenie swobodnej rywalizacji. Prezentowany tom zawiera pierwszy polski przekład fragmentów najważniejszego dzieła Pescha, czyli Lehrbuch der Nationalökonomie, które można traktować nie tylko jako zabytek z historii ekonomii, lecz również wciąż aktualną lekcję pokazującą, że właściwie rozumiana nauka ekonomii nierozerwalnie związana jest z etyką.