Świat Bojków

Bojkowie to największa grupa górali ruskich, zamieszkująca Karpaty od Wysokiego Działu w Bieszczadach, do doliny Łomnicy w Gorganach. Sąsiadując na zachodzie z Łemkami, a na wschodzie z Hucułami, swe siedziby mieli w dolinach Sanu, Dniestru, Stryja i Oporu. Trudne warunki życia w górach sprzyjały tradycyjnej uprawie roli i pasterstwu. Hodowali głównie owce i woły, z których handlu słynęli po obu stronach Karpat. Wbrew stereotypowym opiniom ich kultura i rzemiosło były bardzo różnorodne. Gospodarstwa Bojków były w gruncie samowystarczalne, pracą własnych rąk gazda wytwarzał niemal wszystko czego w codziennym życiu potrzebował. Ciężkie i znojne życie gazdynie umilały sobie sztuką haftowania. W każdym niemal rejonie stosując inne wzory i barwy, odbijające poniekąd zróżnicowanie krajobrazu. I choć życie na Bojkowszczyźnie bywało ciężkie i biedne, to górale ci byli przywiązani do swej ziemi – gór, lasów i dolin, rzadko decydując się na emigrację. Po II wojnie światowej Bojkowie zostali wysiedleni z polskiej części Bieszczadów. Zostawili tu po sobie wspaniałe budownictwo drewniane i kamieniarkę, jak choćby cerkwie w Smolniku i Równi oraz cmentarze w Berehach (dzisiaj Brzegach) Górnych i Beniowej. Do dziś zamieszkują swe dawne wschodnie siedziby od Sambora po północne Zakarpacie, gdzie spotkamy przejawy ich typowego budownictwa cerkiewnego, jak to w Wysocku Niżnem, Oporcu i Matkowie.